Dünyanın hemen her yerine yayılan, kayalıktan bataklığa dek farklı zeminlere ve iklim şartlarına adapte olmasıyla çeşitlenen orkidelerin bir türü de salep yetiştiriciliği için kullanılıyor. Ülkemiz 26 cins ve 165 tür orkidenin ev sahipliğini yaparken, salep yetiştiriciliği için de ideal bir alan oluyor. Gösterişli çiçekleri ile tanınan orkidelerin gıda alanında kullanımı için doğru türün seçimi, sabırla yetiştirme ve uzun yıllar bekleme gerekiyor. Siz de salep üretimi hakkında detaylı bilgiye Tarfin Blog aracılığıyla ulaşabilirsiniz. 

Çiftçilerimize tarımsal alışverişlerinde destek sunan Tarfin ile doğru bilgiye erişmenin konforunu ve güvenini yaşayabilirsiniz. Ayrıca, Tarfin Mobil uygulamasını hemen telefonunuza indirerek tarımsal girdi fiyatlarını anında karşılaştırmanız ve size en yakın Tarfin yetkili satış noktası aracılığıyla siparişinizi oluşturmanız mümkün. Üstelik, Tarfin’de peşin veya hasat vadeli ödeme imkanı da var. Hemen en yakın yetkili satış noktasını ziyaret ederek bilgi alabilir, Türkiye’deki on binlerce Tarfin çiftçimizden biri de siz olabilirsiniz.Salep Yetiştiriciliği Nedir, Nasıl Yapılır, Neden Yasak?

Salep yetiştiriciliği salep tozunun elde edilmesi için kullanılır. Bu bitkilerin kontrollü bir şekilde yetiştirilmesi ve toplanması sağlanır. Doğadan toplanan salep bitkileri, aşırı ve kontrolsüz toplama nedeniyle tehlike altına girmiş olduğundan yetiştiriciliği daha fazla önem kazanmaktadır.

Salep yetiştiriciliği oldukça özel ve titizlik gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte ise aşağıdaki adımlar dikkatli bir şekilde takip edilir.

Salep Yetiştiriciliğinde Yumru Ekimi Nasıl Yapılır? 

Nisan-mayıs aylarında, tohumluk amacıyla hasat edilen yumrular, salep ekimi için kullanılıyor. İzmir için ağustos sonlarında sürmenin başlaması ile yaklaşık eylül ayının ortalarında, önceden hazırlanan sırtlara 15 cm sıra arası, 10 cm sıra üzeri mesafe korunarak ekim yapılıyor. Büyüme noktaları yukarı gelecek şekilde, yaklaşık 6-8 cm derinliğe dikim gerçekleştiriliyor. Bu işlemi soğan kıskası dikmeye benzetebilirsiniz. 

Salep ekimi ardından danaburnu böceği ve toprak kurtlarına karşı, insektisit ile ilaçlama yapmak gerekiyor. Dikim işleminin hemen ardından sulamayla yumruların toprakla teması sağlanıyor. Ayrıca, mevsim şartlarına göre sulama, ot alma gibi işlemlerle yumruların bakımı sağlanıyor. Bunun yanında ilkbahar aylarında böceklerle mücadele için ilaçlamaya devam edilmesi şart görülüyor. 

Salep Yetiştiriciliği için Bakım İşlemleri Nelerdir? 

Yumru dikiminin ardından, yağışla beraber yumrular toprak yüzeyinde görünür oluyor. Eğer yağış yetersizse, sulama desteği ile bitki büyüme için teşvik edilebiliyor. Ancak genellikle yağışlar yeterli oluyor. Fazla sulama veya su altında kalma alternaria hastalığına neden olabildiği için kesinlikle önerilmiyor. 

Salep nasıl yetişir sorusundan sonra bu bitki yetiştiriciliği için en önemli sorun yabancı ot olduğundan, hem elle alma hem de ilaçlama gibi işlemlere gereksinim duyulması büyük önem taşıyor. 

Salep bitkisinin en önemli zararlıları, domuzlar ve köstebekler oluyor. Domuzlara karşı çit ile önlem almak gerekirken, köstebekler için kimyasal ve kültürel yollara başvuruluyor. 

Salep Hasadı Nasıl Yapılır? 

Salep bitkisi için ideal söküm zamanı 4-5 kilogram yaş yumrudan 1 kilo kuru yumru edilebilecek zamana denk geliyor. Bunun için tam çiçeklenme döneminde salep hasadı yapılıyor. İzmir koşullarında en uygun zaman, nisan ayını işaret ediyor. Elle, şaşula yardımıyla yapılan hasat sırasında yumruların saplarından kırılarak toprak altında kalmamasına dikkat ediliyor. İyi bakıldığında salep bitkileri 2-3 yumru yapabiliyor. Kötü bakım ise yumru sayısında azalmaya ve verimde düşüşe neden oluyor. 

Hasat Edilen Salep Yumruları Nasıl Depolanır? 

Hasat edilen saleplerin soldurma işlemi, havadar ve açıkta gerçekleştiriliyor. Plastik kasalar içine tek sıra halinde serilen salepler, %75 gölgeleme altında, iklime göre ortalama 10-15 gün süreyle solduruluyor. Havalar güneşli ve rüzgarlı olduğunda soldurma kısaltılıyor, yağışlı ve serin olması durumunda soldurma süresi uzatılıyor. Ayrıca, yağış olduğu zamanlarda yumrular örtülerek korunuyor. 

Soldurma durumunda, yumrular küçük berelerini tamir ediyor, kabuklar kalınlaşıyor ve su kaybederek depolamaya daha uygun hale geliyor. Eğer yumrular çok yaralıysa, soldurma sırasında çürüyebiliyor veya kuruyarak diğerlerinden ayrılıyor. Soldurma işlemi sayesinde, depolamada çürüyecek, diğer yumrulara zarar verebilecek yumrular alınarak depolamanın daha sağlıklı olması sağlanıyor. 

Soldurma işleminin ardından, yumrular 4-5 santimetreyi geçmeden plastik kasa, karton kutu veya çuvallara konularak gölge yerlere alınıyor. Güneş görmeyen, hava sirkülasyonu olmayan ve farelerden korunan oda koşullarında muhafaza gerçekleşiyor. Bunun yanında, depolama sürecinde yumruların %40-50’ye dek ağırlık kaybı yaşayabileceği biliniyor. Eylül sonu, ekim başı gibi depolardan alınan tohumluk yumrular, fide yastıklarında hazırlanan yerlere dikilebiliyor. 

Salep Hangi İklimde Yetişir?

Soğuk hava koşullarına uygun olan salep bitkisi, çoğu iklimde yetiştirilebiliyor. Salep bitkisi, kumlu ve kireçli toprakları tercih ettiği için ev içinde saksıda yetiştirilmek içinde uygun olabiliyor. Çoğu zaman güneşe ihtiyaç duyan salep bitkisi, tohumlarının ekilmesinden sonra büyümek için güneş ışığına ihtiyaç duyuyor. Sulama konusunda ise oldukça seçici olan salep bitkisi, toprağın nemli olmasını istese de fazla suyu sevmiyor. Genel olarak eylül ayında ekilen salep bitkisi, çiçeklerini nisan ve haziran aylarında açıyor. Siz de bu dönemde, salep yetiştirmek konularına dikkat edip bitkiyi hasat edebilirsiniz.