Lavanta Bitkisinin Özellikleri

  Lavanta, Lamiaceae (Türkçe adıyla Ballıbabagiller) familyasına ait bir bitkidir; Çok yıllık, çalımsı bir Akdeniz kuşağı bir bitkisidir ve uygun koşullarda 15-20 yıl gibi uzun bir süre boyunca yaşayabilir. Bol güneş ışığına, sıcağa ve iyi drenajlı toprağa ihtiyaç duyar. Gölgede ve nemli toprakta yetişmesi zordur.

Özellikle uçucu yağı için yetiştirilen lavanta türünün botanik ismi Latince’de Lavandula Angustifolia olarak geçer. Bunun dışında Lavandula intermedia (melez lavanta/hibrit lavanta), Lavandula dentata (fransız lavantası) gibi türleri de en çok bilinenler arasındadır.

Lavanta uçucu yağı aromaterapi dünyasında muhtemelen en fazla duyulan, rağbet gören ve yaygın olarak kullanılan aromatik yağdır. Bunun sebebi güzel kokusunun yanı sıra çok sayıda fayda ve çeşitli kullanıma sahip olmasıdır. Akdeniz’de, Orta Doğu’da ve Hindistan’da doğal olarak yetişen lavanta bitkisi günümüzde Avrupa, Amerika ve Avustralya’da da yetiştirilmektedir.

Lavanta Uçucu Yağı Nasıl Elde Edilir?
  Lavanta uçucu yağı lavanta bitkisinin çiçek ve yapraklı sap kısımlarının buhar distilasyonu ile elde edilir.  Buhar distilasyonu adı verilen damıtma yönteminde su ile bitki materyalinin doğrudan teması bir bitki tepsisi yardımıyla ayrılarak önlenir, ısıtma sonucu üretilen su buharı yükselerek bitkilerin içinden geçer ve ardından soğutma yoluyla yoğuşarak bitkinin esansiyel yağı ile öz suyunu çıkarır. Bitkinin yağı ile suyu damıtma boyunca tek bir sıvı halinde gelir, ardından uçucu yağ separatörü (uçucu yağ-hidrosol ayırıcı) yardımıyla birbirinden ayrılır. Bu işlemde imbik adıyla da bilinen bitki distilasyon makineleri kullanılır.

Lavanta Uçucu Yağının Ana Bileşenleri
  Lavanta uçucu yağında başlıca monoterpen ve seskiterpen bileşikler bulunur. Linalol ve linalil asetat lavanta uçucu yağındaki iki ana bileşiktir, bunları takiben lavandulil asetat, terpinen-4-ol ve lavandulol gelir. İçeriğinde ayrıca 1,8 sineol ve kafur da bulunur.

Lavantanın Tarihte Kullanımı
  Lavantanın eski zamanlardaki kullanımı araştırıldığında tarihçesinin M.Ö. 500’lü yıllara dayandığı görülmektedir. Lavanta, Antik Mısır’da hem parfüm olarak hem de mumyalama işlemlerinde kullanılmaktaydı. Efsanelere göre Kral Tutankamon’un mezarı 1923 senesinde ilk kez açıldığında ölümü üzerinden binlerce yıl geçmesine rağmen yoğun bir lavanta kokusu yayıyordu.

Romalılar ise lavantayı banyolarda, yemeklerde, oda kokusu olarak spreylerde ve sabun yapımında kullanırdı. Hatta Lavanta kelimesinin kökenine inildiğinde Latince’de yıkamak anlamında gelen ‘lavare’ fiiline dayandığı görülmektedir. Lavantanın sakinleştirici özellikleri Roma ve Yunan dönemlerinde keşfedilmiştir. Ayrıca ulaşılan bilgilere göre 17. Yüzyıl Londra’sında Büyük Londra Vebası döneminde tedavi amaçlı da kullanılmıştır.

Lavanta Uçucu Yağı: Lavanta Yağının Kullanımı ve Faydaları
  Lavanta uçucu yağı çiçeksi, ferah, tatlı, otsu ve bazen hafif meyvemsi notalara sahiptir. Doğal parfüm üretiminde, aromaterapik yağ karışımlarında, doğal kozmetik ürünlerinde, sabunlarda, araba ve oda kokularında, çamaşırlarda, mutfakta ve daha çoğu çeşitli alanda kullanılabilir.