Salep Yetiştiriciliğinde Yumru Ekimi Nasıl Yapılır? 

Nisan-mayıs aylarında, tohumluk amacıyla hasat edilen yumrular, salep ekimi için kullanılıyor. İzmir için ağustos sonlarında sürmenin başlaması ile yaklaşık eylül ayının ortalarında, önceden hazırlanan sırtlara 15 cm sıra arası, 10 cm sıra üzeri mesafe korunarak ekim yapılıyor. Büyüme noktaları yukarı gelecek şekilde, yaklaşık 6-8 cm derinliğe dikim gerçekleştiriliyor. Bu işlemi soğan kıskası dikmeye benzetebilirsiniz. 

Salep ekimi ardından danaburnu böceği ve toprak kurtlarına karşı, insektisit ile ilaçlama yapmak gerekiyor. Dikim işleminin hemen ardından sulamayla yumruların toprakla teması sağlanıyor. Ayrıca, mevsim şartlarına göre sulama, ot alma gibi işlemlerle yumruların bakımı sağlanıyor. Bunun yanında ilkbahar aylarında böceklerle mücadele için ilaçlamaya devam edilmesi şart görülüyor. 

Salep Yetiştiriciliği için Bakım İşlemleri Nelerdir? 

Yumru dikiminin ardından, yağışla beraber yumrular toprak yüzeyinde görünür oluyor. Eğer yağış yetersizse, sulama desteği ile bitki büyüme için teşvik edilebiliyor. Ancak genellikle yağışlar yeterli oluyor. Fazla sulama veya su altında kalma alternaria hastalığına neden olabildiği için kesinlikle önerilmiyor. 

Salep nasıl yetişir sorusundan sonra bu bitki yetiştiriciliği için en önemli sorun yabancı ot olduğundan, hem elle alma hem de ilaçlama gibi işlemlere gereksinim duyulması büyük önem taşıyor. 

Salep bitkisinin en önemli zararlıları, domuzlar ve köstebekler oluyor. Domuzlara karşı çit ile önlem almak gerekirken, köstebekler için kimyasal ve kültürel yollara başvuruluyor. 

Salep Hasadı Nasıl Yapılır? 

Salep bitkisi için ideal söküm zamanı 4-5 kilogram yaş yumrudan 1 kilo kuru yumru edilebilecek zamana denk geliyor. Bunun için tam çiçeklenme döneminde salep hasadı yapılıyor. İzmir koşullarında en uygun zaman, nisan ayını işaret ediyor. Elle, şaşula yardımıyla yapılan hasat sırasında yumruların saplarından kırılarak toprak altında kalmamasına dikkat ediliyor. İyi bakıldığında salep bitkileri 2-3 yumru yapabiliyor. Kötü bakım ise yumru sayısında azalmaya ve verimde düşüşe neden oluyor. 

Hasat Edilen Salep Yumruları Nasıl Depolanır? 

Hasat edilen saleplerin soldurma işlemi, havadar ve açıkta gerçekleştiriliyor. Plastik kasalar içine tek sıra halinde serilen salepler, %75 gölgeleme altında, iklime göre ortalama 10-15 gün süreyle solduruluyor. Havalar güneşli ve rüzgarlı olduğunda soldurma kısaltılıyor, yağışlı ve serin olması durumunda soldurma süresi uzatılıyor. Ayrıca, yağış olduğu zamanlarda yumrular örtülerek korunuyor. 

Soldurma durumunda, yumrular küçük berelerini tamir ediyor, kabuklar kalınlaşıyor ve su kaybederek depolamaya daha uygun hale geliyor. Eğer yumrular çok yaralıysa, soldurma sırasında çürüyebiliyor veya kuruyarak diğerlerinden ayrılıyor. Soldurma işlemi sayesinde, depolamada çürüyecek, diğer yumrulara zarar verebilecek yumrular alınarak depolamanın daha sağlıklı olması sağlanıyor. 

Soldurma işleminin ardından, yumrular 4-5 santimetreyi geçmeden plastik kasa, karton kutu veya çuvallara konularak gölge yerlere alınıyor. Güneş görmeyen, hava sirkülasyonu olmayan ve farelerden korunan oda koşullarında muhafaza gerçekleşiyor. Bunun yanında, depolama sürecinde yumruların %40-50’ye dek ağırlık kaybı yaşayabileceği biliniyor. Eylül sonu, ekim başı gibi depolardan alınan tohumluk yumrular, fide yastıklarında hazırlanan yerlere dikilebiliyor. 

Salep Hangi İklimde Yetişir?

Soğuk hava koşullarına uygun olan salep bitkisi, çoğu iklimde yetiştirilebiliyor. Salep bitkisi, kumlu ve kireçli toprakları tercih ettiği için ev içinde saksıda yetiştirilmek içinde uygun olabiliyor. Çoğu zaman güneşe ihtiyaç duyan salep bitkisi, tohumlarının ekilmesinden sonra büyümek için güneş ışığına ihtiyaç duyuyor. Sulama konusunda ise oldukça seçici olan salep bitkisi, toprağın nemli olmasını istese de fazla suyu sevmiyor. Genel olarak eylül ayında ekilen salep bitkisi, çiçeklerini nisan ve haziran aylarında açıyor. Siz de bu dönemde, salep yetiştirmek konularına dikkat edip bitkiyi hasat edebilirsiniz.

Salep Yetiştirmenin Püf Noktaları

Salep yetiştirmenin püf noktaları aşağıdaki gibidir;

• Salep bitkisi, kumlu ve kireçli topraklarda gelişir. İdeal olarak, toprağın iyi drene olması gerekir.
• Salep tohumları genellikle Eylül ayında ekilir. Bu dönemde tohumlar, kış mevsimine hazırlanmak için uygun bir ortam buldukları için fazlasıyla verimli olur.
• Salep bitkisi, çoğu zaman güneşe ihtiyaç duyar. Dolayısıyla, siz de bitkiyi güneş alabileceği bir yere yerleştirebilirsiniz.
• Salep bitkisi, fazla suyu sevmese de toprağının nemli olmasına dikkat etmelisiniz. Sulama işlemini genellikle toprak üzerindeki nem seviyesine göre ayarlayabilirsiniz.
• Salep bitkisi fazla bakım gerektirmeyen bir bitkidir. Ancak, düzenli olarak yapraklarına bakmak ve zararlı böceklerle mücadele etmeniz çok önemlidir.

Salep yetiştirmenin püf noktalarına dikkat ederek, bu bitkiyi başarılı bir şekilde yetiştirebilirsiniz.

Salep yetiştiriciliği dışında danaburnu nedir? ve danaburnu böceği ilacı ya da topraksız tarım nedir? gibi güncel yazılarımızı okuyabilirsiniz.